Slip Collar: Η αλήθεια πίσω από το «εργαλείο εκπαίδευσης»

Πλήρης Οδηγός για Ασφαλείς Εναλλακτικές και Επιστημονική Τεκμηρίωση

Συγγραφέας: Γιάννης Γεωργιάκος
Εκπαιδευτής – Ειδικός συμπεριφοράς σκύλων
PDT-BC,ACDBC
Tel. 2102833722
Mob. 6932410315

Slip Collar: Η αλήθεια πίσω από το «εργαλείο εκπαίδευσης» που μπορεί να βλάψει τον σκύλο σας

Εισαγωγή

Αν αγαπάτε τον σκύλο σας, σίγουρα θέλετε να του προσφέρετε την καλύτερη εκπαίδευση και ασφάλεια.

 Ίσως έχετε ακούσει από εκπαιδευτές ή σε ομάδες ιδιοκτητών ότι το Slip Collar (γνωστό και ως slip lead) είναι «αποτελεσματικό» και «χωρίς βία». Κάποιοι μάλιστα το παρουσιάζουν ως «εργαλείο που βοηθάει τον σκύλο να μάθει γρήγορα».
Η αλήθεια; Αυτό είναι εντελώς ψευδές. Το Slip Collar δεν είναι ασφαλές, δεν είναι χωρίς βία και μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας και συμπεριφοράς. Στο άρθρο αυτό θα δούμε γιατί, με επιστημονική τεκμηρίωση, παραδείγματα από την πράξη και εναλλακτικές που πραγματικά σέβονται τον σκύλο σας.

Τι είναι το Slip Collar και γιατί το προτείνουν κάποιοι;

Το Slip Collar είναι ένας τύπος περιλαίμιου που σφίγγει γύρω από τον λαιμό του σκύλου όταν τραβάει το λουρί. Η πίεση αυτή ασκείται σε ευαίσθητα όργανα όπως η τραχεία, ο θυρεοειδής αδένας και η σπονδυλική στήλη, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές βλάβες.
Η ιδέα είναι ότι η πίεση θα αποτρέψει το τράβηγμα.
Κάποιοι εκπαιδευτές το προτείνουν λέγοντας:
«Δεν είναι βίαιο, είναι απλά ένα εργαλείο για να έχεις έλεγχο».
Άλλοι ισχυρίζονται:
«Το χρησιμοποιούμε μόνο για να μάθει βασικές εντολές».
Αυτές οι δηλώσεις είναι παραπλανητικές. Η πίεση στον λαιμό είναι μορφή βίας, ακόμα κι αν δεν υπάρχει αίμα ή εμφανής πόνος. Και οι συνέπειες μπορεί να είναι καταστροφικές.

Παράδειγμα από την πράξη
Σκεφτείτε τον Γιώργο, ιδιοκτήτη ενός μεγαλόσωμου σκύλου. Ο εκπαιδευτής του είπε:
«Βάλε Slip Collar, θα μάθει να περπατάει δίπλα σου χωρίς να τραβάει».
Στην αρχή φάνηκε να δουλεύει. Ο σκύλος σταμάτησε να τραβάει. Όμως, μετά από λίγες εβδομάδες, ο Γιώργος παρατήρησε ότι ο σκύλος βήχει, δείχνει άγχος και αποφεύγει να βγει βόλτα. Ο κτηνίατρος διέγνωσε τραυματισμό τραχείας και σύστησε άμεση διακοπή του περιλαίμιου.
Αυτό δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Είναι κάτι που συμβαίνει συχνά.

Αρνητικές Σωματικές Επιπτώσεις

Οι επιστημονικές μελέτες είναι ξεκάθαρες:
– Τραυματισμοί τραχείας και οισοφάγου – Η συνεχής πίεση μπορεί να προκαλέσει τραχειακή κατάρρευση και δυσκολία στην αναπνοή.
– Βλάβες στον θυρεοειδή αδένα – Η πίεση επηρεάζει τον μεταβολισμό και προκαλεί ορμονικές ανισορροπίες.
– Νευρολογικά προβλήματα και τραυματισμός σπονδυλικής στήλης – Απότομες διορθώσεις μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στα νεύρα και ακόμα και παράλυση.
– Αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση – Ειδικά σε βραχυκέφαλες φυλές όπως Pug ή Bulldog, αυξάνει τον κίνδυνο για οφθαλμικά προβλήματα.

Ψυχολογικές Επιπτώσεις

Το Slip Collar δεν βλάπτει μόνο το σώμα, αλλά και την ψυχή του σκύλου:
– Άγχος και φόβος – Ο πόνος συνδέεται με τον ιδιοκτήτη ή το περιβάλλον, δημιουργώντας αρνητικούς συνειρμούς.
– Επιθετικότητα – Ο σκύλος μπορεί να συνδέσει τον πόνο με άλλους σκύλους ή ανθρώπους και να γίνει επιθετικός.
– Μειωμένη ικανότητα μάθησης – Ο φόβος εμποδίζει την εκμάθηση νέων συμπεριφορών.

Μακροπρόθεσμες Συνέπειες

Η συνεχής χρήση Slip Collar μπορεί να οδηγήσει σε:
– Χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις
– Μόνιμες βλάβες στον αυχένα και στη σπονδυλική στήλη
– Μακροχρόνια προβλήματα συμπεριφοράς όπως επιθετικότητα και άρνηση συνεργασίας

Γιατί κάποιοι λένε ότι είναι «χωρίς βία»;

Είναι μια επικίνδυνη παρανόηση. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει αίμα ή εμφανής τραυματισμός δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει βία. Η πίεση στον λαιμό προκαλεί πόνο και φόβο. Αυτό είναι βία.
Κάποιοι εκπαιδευτές το προτείνουν γιατί είναι «γρήγορη λύση». Αλλά η γρήγορη λύση έχει βαρύ τίμημα: την υγεία και την ψυχολογία του σκύλου σας.

Ασφαλείς Εναλλακτικές
Dog Harness
Το harness είναι η πιο ασφαλής επιλογή για βόλτες και εκπαίδευση:
– Κατανέμει την πίεση στο στήθος αντί στον λαιμό
– Μειώνει τον κίνδυνο τραυματισμών
– Συμβατό με θετικές μεθόδους εκπαίδευσης

Flat Collar (Απλό Μαλακό Περιλαίμιο)
Το flat collar είναι καλύτερο από το Slip Collar και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην βασική υπακοή με προσοχή:
– Προσφέρει πιο άμεσο έλεγχο από το harness
– Δεν σφίγγει τον λαιμό με κάθε τράβηγμα
– Χρειάζεται προσοχή για να μην τραυματιστεί ο σκύλος

Παράδειγμα εκπαίδευσης
Η Μαρία, ιδιοκτήτρια ενός Labrador, επέλεξε harness σε συνδυασμό με περιλαίμιο και θετική ενίσχυση. Χρειάστηκε λίγο παραπάνω χρόνο, αλλά ο σκύλος της έμαθε να περπατάει δίπλα της χωρίς πόνο, χωρίς φόβο και με χαρά. Αυτό είναι εκπαίδευση που χτίζει εμπιστοσύνη.

Συμπέρασμα
Το Slip Collar δεν είναι ασφαλές. Δεν είναι «χωρίς βία». Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας και συμπεριφοράς. Επιλέξτε dog harness για μέγιστη ασφάλεια ή flat collar για βασικό έλεγχο με προσοχή. Η εκπαίδευση πρέπει να βασίζεται στην αγάπη και την εμπιστοσύνη, όχι στον πόνο.

Πηγές
– Nottingham Trent University & University of Nottingham
– Frontiers in Veterinary Science
– PeerJ
– Pet Professional Guild
– SmallDogGuides

Tον τελευταίο καιρό ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας αποκτούν κατοικίδια. Το άρθρο που διαβάζετε, καθώς και αυτά που θα ακολουθήσουν αφορούν κυρίως εκείνους που αισθάνθηκαν την ανάγκη να αποκτήσουν σκύλο και όχι τους υπόλοιπους που για κοινωνική ανέλιξη ή από μόδα πήραν ένα ζώο στο σπίτι τους αλλά που εύκολα θα το αφήσουν στο δρόμο γιατί το βαρέθηκαν.

Είναι επίσης γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς προσπαθούμε να φερθούμε σωστά στα σκυλιά μας, άσχετα αν το καταφέρνουμε, ανεξάρτητα αν το κάνουμε με τον σωστό τρόπο, γιατί η πρόθεση είναι αυτή που μετράει.

Όλοι μας έχουμε διαβάσει στα σκυλιά μας, τρόπους διόρθωσης και μεθόδους να φερόμαστε σαν σκυλιά με σκοπό να μας αντιλαμβάνονται οι μικροί μας φίλοι. ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΜΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ!

Είναι επικίνδυνο να μπούμε σε τέτοιες διαδικασίες, αν δεν έχουμε ειδικές γνώσεις, διότι οι λύσεις των προβλημάτων είναι συνήθως παροδικές αφού δεν στοχεύουν στην αιτία του προβλήματος αλλά στην διόρθωση της συμπεριφοράς την συγκεκριμένη στιγμή.

Δεν θεωρώ λοιπόν σωστό, να σας παραθέσω ένα σωρό από τέτοιες λύσεις «κονσέρβα», αφού δεν είναι εφικτό μέσα σε λίγες αράδες να σας κάνω εκπαιδευτές, γιατί αν ήταν τόσο εύκολο, οι σπουδές μου και οι εμπειρίες μου δεν θα είχαν καμμία σημασία.

Η ψυχολογία του σκύλου είναι ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο στην εκπαίδευση, συνδέεται με την συμπεριφορά του, την ηλικία, τη φυλή του, το φύλο, της περιβαντολογικές συνθήκες, τα γονίδια και δεν είναι μακριά από τη βασική ψυχολογία του ανθρώπου. Εχεί δε, προέλθει από μακροχρόνιες παρατηρήσεις και πειράματα σε αγέλες σκύλων και πάντα ανανεώνεται με νέες γνώσεις που κάποιες φορές καταργούν παλαιότερες δοξασίες που αφορούν τη συμπεριφορά του σκύλου, άρα και τη διόρθωση των προβλημάτων.

«Μπούσουλας ή κονσέρβα» λύση, σημαίνει κοινή-παρόμοια ανθρώπινη συμπεριφορά απέναντι σε συγκεκριμένες σκυλίσιες συμπεριφορές.

Ασφαλώς αυτό είναι λάθος. Όταν για παράδειγμα με ρωτήσει πελάτης μου, πως θα μπορούσε να διορθώσει το ενοχλητικό δάγκωμα των χεριών του από τον σκύλο του, η απάντησή μου διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο και από σκύλο σε σκύλο. Αντιμετωπίζοντας τέτοια προβλήματα ελέγχω:

• ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ ΧΕΙΡΙΣΤΗ

• ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΧΕΙΡΙΣΤΗ

• ΔΙΑΘΕΣΗ ΓΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΧΕΙΡΙΣΤΗ

• ΗΛΙΚΙΑ ΣΚΥΛΟΥ (κουτάβι, έφηβο, νεαρό ενήλικα, ενήλικα, ηλικιωμένο)

• ΦΥΛΟ ΣΚΥΛΟΥ

• ΦΥΛΗ ΣΚΥΛΟΥ

• ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠ΄ ΟΠΟΥ ΠΡΟΗΛΘΕ (αγέλη – γονείς)

• ΧΡΟΝΟ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΕΛΗ

• ΧΡΟΝΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΜΕ ΧΕΙΡΙΣΤΗ

• ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΣΚΥΛΟΥ – ΔΙΑΤΡΟΦΗ – ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ

• ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ/ΤΟΥΣ ΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΚΥΛΟ

• ΔΙΑΘΕΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΚΥΛΟΥ ΜΕ ΧΕΙΡΙΣΤΗ – ΑΙΣΘΗΣΗ ΟΜΑΔΑΣ

• ΑΝΤΙΛΗΨΗ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΚΥΛΟΥ – ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

• ΥΓΕΙΑ – ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΚΥΛΟΥ

• ΕΙΔΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ (π.χ. κακοποίηση, κακή εκπαίδευση, κουταβίσια βιώματα, κλπ)

Μετά από την καταγραφή με λεπτομέρειες των παραπάνω, ακολουθεί η ανάλυση του προβλήματος, που είναι πιθανό να αποτελεί κοινή συνησταμένη και άλλων προβλημάτων που υπάρχουν και δεν έχουν βγει στην επιφάνεια, διότι ο χειριστής εστιάζει στην κορυφαία κακή συμπεριφορά.

Το επόμενο στάδιο είναι η λύση του προβλήματος, μόνο που εδώ θέτουμε και στόχους βραχυπρόθεσμους, μεσοπρόθεσμους και τέλος μακροπρόθεσμους.

Η εργασία που γίνεται πάνω σε ένα σκύλο θα πρέπει να έχει σαν βάση και αφετηρία τη σκυλίσια συμπεριφορά, τη γλώσσα του σώματος, τα σημάδια ηρεμίας φιλτραρισμένα μέσα από την ανθρώπινη λογική και τις γνώσεις.

Όταν λοιπόν λέγεται ότι πρέπει να αντιδράσουμε σαν σκύλοι όταν επικοινωνούμε με τα κατοικίδιά μας, εννοείται ότι πρέπει να πλησιάσουμε όσο πιο κοντά γίνεται την σκυλίσια συμπεριφορά. Τυχαίες, ασύνδετες ή «κονσέρβα» μέθοδοι πρέπει να αποφεύγονται.

Η στάση σας απέναντί του πρέπει να εμπνέει τον σεβασμό και όχι τον φόβο. Τινάζοντας για παράδειγμα ένα κουτάβι από τον σβέρκο για να το συνετίσετε, έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι του δημιουργείτε; Ο τρόπος που ενεργείτε μπορεί να είναι αποτελεσματικός αλλά βασίζεται στον φόβο. Κι αυτό διότι η μαμά του κουταβιού ποτέ δεν θα το συνετίσει με τέτοια μέθοδο και αυτό είναι αποδεδειγμένο. Αντίθετα ένας σκύλος θα δαγκώσει ένα θήραμα από τον σβέρκο για να το σκοτώσει συνθλίβοντας τον αυχένα του.

Εσείς λοιπόν τι κάνετε: αναπτύσσετε στον φίλο σας τον φόβο μέσα από το ένστικτο του «σκοτώνω», δημιουργώντας του φοβία και ανασφάλεια, κομματιάζοντας τη σχέση του αμοιβαίου σεβασμού που θα έπρεπε να έχετε. Αν το κουτάβι σας είναι κάποιας ισχυρής και μεγαλόσωμης φυλής με τέτοιες μεθόδους, αποκτήσατε και ένα «εισιτήριο» για ισχυρή επιθετικότητα όταν το πιτσιρίκι σας γίνει ενήλικος σκύλος…

Σε επόμενη επικοινωνία μας θα ασχοληθούμε με προβλήματα συμπεριφοράς κουταβιών μέσα από την ψυχολογία του σκύλου. 

 

ΓΙΑΝΝΗΣ Μ. ΓΕΩΡΓΙΑΚΟΣ

ΕΚΠ/ΤΗΣ ΣΚΥΛΩΝ – ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

Η αρθρογραφία είναι μία από τις δραστηριότητες που έχουν αναπτυχθεί από τους υπευθύνους της σχολής, με σκοπό να ενημερωθούν ιδιοκτήτες σκύλων, ή ακόμα και υποψήφιοι ιδιοκτήτες ,σε θέματα που άπτονται στην συμπεριφορά, την ψυχολογία και την εκπαίδευση του μικρού τους φίλου.
Ένα μικρό δείγμα των δημοσιευμένων άρθρων μας, σε περιοδικά και εφημερίδες ελληνικού και ξένου τύπου σας παραθέτουμε στις ενότητες που ακολουθούν.
Ευνότητο είναι ότι όλα είναι ενυπόγραφα και προστατεύονται από τον νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας και δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση όλου ή μέρους του άρθρου χωρίς την έγγραφη άδεια του αρθρογράφου.

Καλή ανάγνωση……………..